کرم سفید ریشه یکی از انواع مختلف آفت های ویران کننده و یک آفت بسیار مهم در صنعت کشاورزی به حساب می آید. کرم سفید ریشه گونه های مختلفی داشته و هر یک از این گونه ها از نظر رنگ اندازه عادت و همچنین رفتار زندگی از بقیه گروه بسیار متفاوت می باشد. کرم سفید ریشه معمولا بدنی درشت ضخیم و بیضی شکل به همراه برآمدگی دارد. همچنین لارو کرم سفید ریشه بدنی خمیده و قوسی شکل دارد. کرم سفید ریشه در انواع مختلف و در اکثر نقاط کشور ما وجود داشته و تولید مثل می کند و بیشترین خسارتی که کرم سفید ریشه وارد می نماید به درختان میوه و سایر نباتات زراعی و کشاورزی می باشد. در صورتی که شما می خواهید با کرم سفید ریشه و راه های مبارزه با آن به عنوان یکی از مهمترین آفات وجود در کشاورزی آشنا شده و اطلاعات مناسبی در مورد این آفت کسب کنید، با ما در ادامه این مقاله همراه بوده و در صورت مشاوره بیشتر می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
در اکثر نقاط کشور و بیشتر در نواحی سردسیر کرمهای سفید رنگی در خاک یافت می شود که از ریشه ی گیاهان تغذیه میکنند، از این جهت می توان به گیلاس، سیب، گلابی، به، هلو، گوجه، آلو، زردآلو، انار، مو، تاج خروس وحشی، خیار، بادمجان، لوبیا سبز ، کدو، سیب زمینی، یاس بنفش، برگ بو ، برگ نو، گلایول، چمن، تبریزی، بید، نارون به عنوان محل مناسب برای تغذیه ی کرم های سفید ریشه اشاره کرد. این آفت از نوع سپر داران و سخت پوستان می باشد و حدود 3 سال طول نسلشان را طی میکنند. این آفت زمستان را در خاک میگذراند و در بهار سال سوم در محفظه ی گلی که برای خود درست کرده است وارد شفیرگی میشود و در یک دوره ی 17 الی 24 روزه به بلوغ میرسد. شکل کامل و بالغ آفت سوسکهایی هستند حدود20 تا 35 میلیمتر با رنگ قهوه ای و سیاه که توده هایی از پولک های صدفی سفید رنگی بر روی بدن دارند این حشره که شب پرواز است و در اطراف چراغ ها به پرواز در می ایند ،حشرات نر قادر به تولید صدا هستند و در طول روز بر روی تنه ی درختان در حال استراحت هستند. جنس نر این آفت بعد از جفت گیری بر روی سطح خاک میمیرند ولی حشرات ماده زیر خاک میروند و تخم گذاری می کنند.
تخم این سوسکها بیضی شکل نزدیک به کروی است به رنگ سفید صدفی که به صورت دسته جمعی در خاک یافت میشوند اندازه ی این تخمها به قطر 2.5تا 4 میلیمتر میباشد. لارو این حشرات اسکارابیفرم می باشد . به این گونه که دارای پاهای سینه ای نسبتا قوی و بدن خمیده هستند. شفیره در نزدیکی سطح شکل میگیرد و لاروهای بالغ گهواره ای از گل در نزدیکی سطح خاک درست میکنند. دوره ی جنینی این آفت 2 تا 3 هفته است و لارو ها پس از خروج از تخم وارد خاک میشوند و به تغذیه ی ریشه مشغول میشوند.در سنین پایین در نزدیکی سطح خاک زندگی میکنند و از ریشه های باریک و تازه استفاده مینند ، اما در سنین بالا تر از ریشه های ضخیم تر و اصلی تر استفاده میکنند. پس از تخم گذاری لاروهای جوان اغلب ریشه ی گیاهان را هدف تغذیه ی خود میدانند لاروهای دو و سه ساله درختان را هدف قرار می دهند و از پوست و شاخه های درخت تغذیه کرده بدین ترتیب جریان شیره نباتی درخت قطع می شود و خیلی زود درخت خشک میشود.
چگونگی ایجاد خسارت توسط کرم سفید ریشه
این کرم به عنوان یکی از انواع آفات پلی فاژ و یا همه چیز خوار شناخته شده و این توانایی را دارد تا به ریشه و طوقه بسیاری از گیاهان از جمله درختان میوه درختان جنگلی نباتات زینتی چمن و گیاهان زیر آب زراعی حمله کرده و آنها را تخریب نماید. لارو کرم سفید ریشه میتواند به مدت سه سال در زیر خاک زندگی کرده و گذران عمر نماید و معمولاً برای ریشه های ضخیم و غده ای شکل گیاهان مختلف از جمله ریشه درختان جمع شده و در آنجا زندگی می کنند.
طراحی دهان این کرم به گونهای است که سازندگی بسیار قوی را ایجاد کرده و از پوست ریشه و طوقه و در قسمت های سطحی چوبی که در زیر خاک وجود دارد و مربوط به گیاه مورد نظر است میتواند به خوبی تغذیه کرده و درنتیجه باعث قطع ارتباط میان ریشه و تنه گیاه مورد نظر گردد و با توجه به این موضوع که این امر باعث توقف شیره نباتی گیاه می گردد یا مورد نظر آهسته آهسته رنگ زرد پیدا کرده و خشک می گردد و به مرور از بین می رود. درختانی که توسط این کرم مورد حمله قرار گرفتند با توجه به اینکه از قسمت ریشه جدا میشوند و استحکام خود را در خاک از دست داد به آسانی لق شده و از بین می روند.
همچنین کرم سفید ریشه به عنوان یک حشره کامل میباشد از برگ و جوانه درختان مورد نظر تغذیه کرده و در نتیجه میزان خسارت وارد شده توسط کرم سفید ریشه افزایش پیدا میکند. در حال حاضر در کشور عزیزمان ایران در اقصا نقاط کشور پهناور وجود کرم سفید ریشه گزارش شده و تنها منطقهای که در آن کرم سفید ریشه گزارش نشده است استان خراسان می باشد.
روش های پیشگیری از آلوده شدن باغ به کرم ریشه خوار:
عمده دلیل وجود کرم سفید ریشه در باغ استفاده از کود های دامی تازه میباشد. تخم این آفات در کود هایی که به درستی پوسیده نشده باشند وجود دارد و در صورت استفاده از این کود تازه دچار این آفت میشویم. به خاطر همینه که خیلی از کارشناسان روی استفاده از کود دامی پوسیده تاکید دارند. اگر از کودی استفاده می کنید که به طور کاملا صحیح و اصولی نپوسیده اگر هر سال هم، سم پاشی انجام دهید باز نمی توانید از شر این آفت در امان باشید و هر ساله شاهد خشک شدن تعدادی از درختان باغ خود خواهید بود.
پس بهترین راه این است که حتما از کود دامی پوسیده استفاده کنیم که در بازار تقریبا نایاب میباشد. پیشنهاد ما این است که اگر میخواهید از کود دامی استفاده کنید خودتان اقدام به پوساندن آن کود کنید تا خیالتان راحت باشد. با توجه به خسارت اصلی این آفت به ریشه برای جبران آن و بازگشت سریعتر گیاه استفاده از ترکیباتی که باعث تقویت ریشه می شود الزامی است. کود های هیومیک اسید و همچنین کود بیورادیکانت باعث افزایش ریشه زایی و ترمیم ریشه های از دست رفته میشود.
روش ها مبارزه با کرم سفید ریشه:
برای مبارزه با کرم سفید ریشه در درختان میوه 2 روش اصلی وجود دارد. مبارزه مکانیکی با کرم سفید ریشه و مبارزه شیمیایی با کرم ریشه خوار . این 2 تا از روش هایی هست که میتوانیم از طریق آن به از بین کرم سفید ریشه کمک کنیم. در ادامه به بررسی دقیق این دو روش میپردازیم.
مبارزه مکانیکی با کرم سفید ریشه:
روش های متفاوتی وجود دارد که بدون استفاده از سم و در سال های اول وجود کرم ریشه خوار در خاک میتوانیم آن ها را از بین ببریم. به این روش ها که بدون استفاده از سم باعث از بین بردن این آفت میشوند روش مکانیکی مبارزه با کرم سفید ریشه می گویند. شخم زدن خاک،استفاده از تله های نوری،تکان دادن درخت و یخ آب زمستانه از روش های مبارزه بیولوژیک با این آفت میباشند.
1. شخم زدن خاک:
در نقاط آلوده لارو های این آفت به مدت سه سال در اطراف ریشه درخت زندگی میکند. در سال اول لارو ها از ریشه های ضعیف و سال های دوم و سوم از ریشه های اصلی تغذیه میکنند. بیل کردن خاک اطراف ریشه درختان و انجام شخم عمیق موجب از بین رفتن عده زیادی از لاروهای سنین مختلف کرم سفید ریشه می شود و انجام این عمل بویژه باید زمانی انجام گیرد که لاروها در قسمت های سطحی خاک قرار دارند و بهترین موقع برای این اقدام از اواسط بهار تا اوایل پاییز است.
2. تله های نوری :
استفاده از منابع نوری در شب به منظور جلب و جمع آوری حشرات نر که تروپیسم مثبت به نور دارند می تواند در طول مدت پرواز حشرات کامل این آفت قابل اجرا باشد و در این روش جهت حصول نتیجه بهتر لازم است ضمن رعایت فاصله مناسب تله ها، از روشن کردن چراغ های دیگر در پارک خودداری کرد. استفاده از تله نوری برای کرم سفید ریشه باعث جمع آوری حشرات بالغ میشود و از تخم ریزی و چرخه زندگی این موجود خطرناک جلوگیری میکند.
3. تکان دادن درختان :
در ماه های پرواز حشره کامل آین آفت که در شرایط آب وهوایی این استان مصادف با 20 خرداد ماه لغایت 20 تیر ماه می باشد می توان در ساعات اولیه صبح موقعی که حشرات کامل بر روی درختان در حال استراحت بوده و در سرمای صبحگاهی هنوز قادر به پرواز نیستند درختان را تکان داد و بر روی چادرهای پارچه ای که در زیر آن ها پهن شده اند تعداد زیادی سوسکهای کامل را جمع آوری کرده و معدوم نمود.
4. یخ آب زمستانه:
آبیاری درختان در شب های سرد زمستانی که دمای هوا به منفی چند درجه سانتی گراد میباشد یکی از راه های مبارزه مکانیکی با کرم سفید ریشه است. این آبیاری سبب میشود تا کرم هایی که در لایه های پایین خاک زندگی میکنند اکسیژن دریافت نکنند و از بین بروند. یخ آب زمستانه به شرط این که موجب آسیب به ریشه های درخت نشود تاثیر زیادی در از بین بردن کرم سفید ریشه دارد.
مبارزه شیمیایی با کرم سفید ریشه:
در باغ های الوده مبارزات با این افات باید زمانی انجام شود که همه مراحل لاروی وجود داشته باشند تا در یکبار مبارزه همه مراحل رشدی نابود شوند این زمان معمولا از نیمه دوم مرداد ماه تا اواخر شهریور است. از بهترین سموم توصیه شده برای این افات دیازینون 60% سایپرمترین 40% و سایر سموم فسفره تماسیبه میزان 5/3-3 لیتر در هکتار (برای هر درخت 20 تا 40 لیتر محلول سمی پای ان درخت) و برای 1 تال 2 نوبت در سال میباشد. (بهترین سم برای مبارزه با کرم سفید ریشه)
بهتر است پس از ریختن محلول سمی یک ابیاری سبک انجام شود. از سموم جدید توصیه شده دیازینون گرانول 5% میباشد. شکل حشره کش اثر کمی در کنترل کرم سفید ریشه دارد و فرمولاسیون مایع و گرانول اثر یکسانی دارند. میزان مصرف دیازینون گرانول 5% 90 کیلوگرم در هکتار میباشد. لازم به ذکر است که قبل از استفاده از سموم توصیه شده ابتدا در سطح کم ازمایش شده و سپس در سطح وسیع مورد استفاده قرار گیرد.
زمان مبارزه با کرم سفید ریشه:
بهترین زمان مبارزه با آفت کرم سفید ریشه از اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر شهریور ماه میباشد. این کرم با گرم شدن هوا به سطح خاک میاید و شروع به تغذیه از ریشه درختان میکند. به مرور با سرد شدن هوا فعالیت کرم ریشه خوار کم شده و با لایه های زیرین خاک میرود. برای تاثیر گذاری بهتر سموم بهتر است در زمان گفته شده حوالی ساعت دوازده ظهر یک آبیاری سنگین انجام دهیم تا اکسیژن خاک کم شود و سپس دو ساعت بعد در ساعت اوج گرما و بعد از ابیاری سنگین سموم مناسب را پای درخت بریزیم.
نتیجه گیری:
لازمه مبارزه با این آفت شناسایی آن است. مبارزه به موقع با این آفت از خشک شدن درخت جلوگیری میکند. چک کردن درختان در ماه های مختلف سال،استفاده از یخ آب زمستانه،تکان دادن درخت،استفاده از تله نوری و شخم زدن خاک از راه های مبارزه مکانیکی با کرم سفید ریشه و استفاده از سموم دیازینون گرانول و سایپرمترین 40% سموم منای=سب برای مبارزه با کرم سفید ریشه هستند. این آفت 3 نسل دارد و مبارزه با آن 3 سال طول میکشد. علت اصلی وجود این آفت در باغ شما استفاده از کود های دامی پوسیده نشده میباشد!