مزایای استفاده از اسید هیومیک در صنعت کشاورزی

مدت زمان زیادی است که کشاورزان در تلاش هستند تا بتوانند کود گیاهی مناسبی برای محصولات زراعی خود استفاده کنند که باعث شود محصولی بسیار با کیفیت و خوش طعم را به بازار عرضه کنند. محصولات زراعی شامل موارد مختلفی مانند: میوه‌ها، سبزیجات و حتی حبوبات است و البته هر آنچه که به سبد غذایی افراد راه پیدا می‌کند و با سلامت آنها به صورت مستقیم در ارتباط است، گفته می‌شود. در این مقاله تمام سعی خود را بکار گرفته‌ایم تا شما عزیزان بتوانید با فواید و خواص هیومیک اسید و مزایای استفاده از اسید هیومیک در صنعت کشاورزی آشنا بشوید؛ پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید. در صورت نیاز به مشاوره بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل بفرمایید.

در ابتدا بهتر است بدانید که هیومیک اسید دارای رنگ قهوه‌ای تیره است و این کود گیاهی از جمله اجزای طبیعی هیومیک می‌باشد که در آن مواد معدنی مانند:

• ازت
• فسفر بالا
• گوگرد

و دیگر مقادیر مختلف و دیگر عناصر مانند: مس، روی، کلسیم، منیزیم وجود دارد. به عبارتی دیگر اسید هیومیک را به گروهی از مولکول‌ها می‌گویند که وظیفه دارد تا به ریشه‌های گیاه، مواد مغذی و آب مورد نیاز گیاه را برساند و مقدار زیادی از این کود گیاهی با رعایت اصول استفاده از آن، در رشد گیاه تاثیر بسیار زیادی دارد ولی در مقابل چنانچه مقدار کود گیاهی اسید هیومیک کم باشد تولید محصولات کشاورزان و باغداران کاهش پیدا میکند.

اسید هیومیک یک نوع ماده اولیه ضروری برای کشاورزان است که دارای خواص و فواید بیشماری است؛ و همچنین باعث می‌شود باروری بیشتری از خاک را شاهد باشیم؛ و نیز کمک می‌کند تا بذر گیاهان در شرایط بهتر و مقاوم‌تری رشد کنند. اگر خاک موردنظر سبک و ماسه‌ای باشد، اسید هیومیک قابلیت حفظ ریشه‌ی گیاه را در شرایط آب و هوایی مختلف دارد و کار محافظت از ریشه را هم تا زمان به ثمر نشستن محصولات بر عهده می‌گیرد. اسید هیومیک همچنین باعث می شود که PH مورد نظر خاک به شکل بافر در بیاید و مواد مغذی به شکل بهتری جذب ریشه گیاه شده و در نهایت گیاه، توان تغذیه از آن را بدست می‌آورد.

هیومیک اسید و اهمیت میکروارگانیسم های خاک برای رشد گیاهان

اگر ما خاک کشاورزی را استریل کنیم نمیتوانیم از آن خاک توقع محصول با کیفیت و قابل توجهی داشته باشیم، همین امر اثبات لزوم میکروارگانیسم ها در خاک است. این میکروارگانیسم ها موجودات بسیار ریز هستند که با همزیستی با ریشه ها زندگی میکنند. به گونه ای که حدود 15 الی 25 درصد از مواد آلی تولید شده در فتوسنتز که از ریشه ترشح شده در اختیار این موجودات قرار میگیرد. به این موجودات فلور خاک گفته میشود که عمدتا از قارچ های ذره بینی تشکیل شده است. این قارچها معمولا در اطراف ریشه زندگی میکنند و در برابر موادی که دریافت میکنند از ریشه در برابر میکروب ها و آفات دفاع میکنند. حتی بیماری نماتد نیز ممکن است در اثر کم شدن این میکروارگانیسم ها به گیاه حمله کند.
گروهی دیگر از این موجودات ذره بینی به تجزیه ی پسماندهای گیاهی و کودهای آلی شیمیایی کمک میکنند و آنها را به ترکیبات ساده قابل جذب برای ریشه تبدیل میکنند. وگروهی دیگر با ترشح مواد اسیدی به انحلال و آزادسازی میکروالمنت ها در خاک کمک میکنند.
هیومیک اسید غذا و محرک رشد میکروارگانیسم ها هستند. این ماده با افزایش نفوذپذیری دیواره سلولی و نیز با تسریع در تولید پروتئین ها واسید های نوکلئیک در درون سلول و همچنین با مکانیزمهایی که هنور کاملا درک نشده است به رشد و تکثیر هر موجود زنده ای کمک میکند. یکی از شگفت انگیز ترین خواص هیومیک اسید این است که این ماده همانند یک سیستم هوشمند دوست را از دشمن تشخیص داده و مانع از رشد میکروب ها و باکتری ها میشود.

افزایش مقاومت گیاه بعد از استفاده از هیومیک اسید

شاید یکی از علل افزایش مقاومت گیاه بعد از استفاده از اسید هیومیک افزایش رشد همین موجودات ذره بینی در خاک باشد که با تولید انتی بیوتیک ها و آلکالوئید ها با باکتری ها و بیماری های خاک مبارزه می کند. جذب این موجودات ذره بینی باعث مقامت گیاه در برابر بیماری های خاکی می شود. همانطور که قبلا اشاره شد گروهی از قارچها در اطراف ریشه موجود است به عنوان محافظ ریشه در مقابل میکروارگانیسم های مزاحم و حتی نماتد عمل میکند. از همه مهم تر این که ازدیاد ریشه که توسط هیومیک اسید اتفاق می افتد گیاه را در برابر شرایط سخت مقاوم تر میکند.

آیا اسید هیومیک باعث مقاومت در برابر سرما می شود؟

تا امروز روش قاطع و مطمئین برای مبارزه با سرما زدگی که از مشکلات مناطق کویری و خشک است معرفی نشده است، مهمترین علل برای سرمازدگی که هر ساله مقادیر زیادی از محصولات را از بین میبرد می توان به عدم رطوبت کافی اطراف ریشه و اختلاف دمای شب و روز اشاره کرد.
اولین مورد قابل ذکر در مورد هیومیک اسید این است که افزایش فعالیت میکروارگانیسم ها در خاک به صورت طبیعی باعث گرم شدن خاک در اطراف ریشه است.
دومین مورد که بسیار مهم است استفاده از اسید هیومیک باعث افزایش رطوبت درون خاک می شود. در زمین های خشک بعد از تابش آفتاب بر سطح خاک رطوبت بسیار زیادی از خاک تبخیر میشود و در شب هنگام سرد شدن هوا خاک خشک به سرعت تغییر دما میدهد. اما در زمین هایی که رطوبت کافی برای شب هنگام وجود دارد آب گرم شده در طول روز به آرامی سرد شده و ریشه دچار استرس کمتری می شود. ضمنا اسید هیومیک رنگ خاک را تیره تر کرده در نتیجه گرمای بهتری را از خورشید دریافت میکند.

تاثیر هیومیک اسید بر افزایش ریشه

این تاثیر آنچنان واضح است که در مواردی تا چندین برابر افزایش ریشه مشاهده شده است. در بعضی از مزارع هنگامی که ریشه ها دچار اسیب شدید می شوند ترکیب اسید هیومیک با قارچکش ها بهترین راه برای مبارزه با پوسیدگی و ترمیم ریشه است. همچنین ثابت شده است که اسید هیومیک با تولید بیشتر اسیدهای نوکلئیک و اسید های آمینه باعث افزایش تولید در تکثیر سلولی گیاهان میشود.

دوام زیاد کودهای هیومیکی در خاک

کود های شیمیایی به علل مختلفی بسیار زود از دسترس گیاه خارج میشوند اما اسید های هیومیک پایداری و دوام بینظیری در خاک دارند. وجود بیش از اندازه از نمک های موجود در خاک نیز که بر اثر کود های شیمیایی و یا الاینده های خاک به دست می آید میتواند هیومیک اسید را اشباع کرده و به صورت دائم یا موقتی آنها را از کار بیاندازد.
همچنین هیومیک اسید مانند یک کاتالیزور در خاک عمل میکند که در نقل و انتقال عناصر خاک به گیاه به صورت دائم دخالت میکند اما خودش مصرف نمی شود پس عواملی مانند آبشویی، تصعید و تجزیه نمیتواند در عدم تثبیت هیومیک اسید دخالت کند به همین دلیل اسید هیومیک های استفاده شده تا سالیان دراز در خاک باقی می مانند.

آیا اسید هیومیک ساختار فیزیکی خاک را تغییر میدهد ؟

خاک بارور کشاورزی از 4 بخش مجزا تشکیل شده است. 45٪ آنرا مواد معدنی، 25٪ رطوبت، 25٪ هوا و 5٪ باقیمانده را مواد آلی تشکیل می‌دهند. مینرال‌های خاک را با کمی اغماض می‌توان به سه بخش تقسیم کرد: ماسه، سیلت و رس. ماسه مطلقاً چیزی برای تغذیه گیاه ندارد. سیلت که ساختاری بین ماسه و رس دارد از لحاظ مواد غذایی بسیار فقیر است. لذا تقریباً همه مواد غذایی مورد نیاز گیاه را خاک رس و مواد آلی تأمین می‌کنند. ماسه و سیلت گرچه کمکی به رشد گیاه نمی‌کند، اما وجودشان برای افزایش نفوذپذیری خاک ضروری است.
در صورتی که مواد آلی در خاک کافی نباشد ذرات رس بهم میچسبند و مقدار نفوذ پذیری خاک به شدت پایین می اید. پایین آمدن سطح نفوذپذیری باعث کاهش جا برای آب و هوا میشود و در نتیجه عملکرد ریشه را مختل می کند. همچنین در خاک هایی که نفوذ پذیری بیشتری دارند حرکت ریشه و رشد ریشه راحت تر انجام میگیرد.
هیومیک اسید که محصول نهایی هر ماده ی آلی است بار منفی خود را به ذرات رس انتقال میدهد و باعث میشود تا انها تا حدود زیادی همدیگر را دفع کنند و از چسبندگی ذرات به هم جلوگیری میکند. اصولاً هیومیک‌ها پیش از اینکه کود باشند اصلاح‌کننده خاک هستند. به این معنا که پلیمرهای هیومیک اسید شبیه یک چسب ارگانیک عمل می‌کنند و ذرات مواد معدنی خاک را به هم می‌چسبانند.

توازن در عناصر غذایی خاک چیست ؟

این مساله بسیار پیچیده و مهم است. در تازه ترین تحقیقات دانشمندان ثابت شده است که فقط مواد غذایی مورد نیاز گیاه برای رشد و سلامت گیاه کاف نیست و توازن عناصر غذایی نیز بسیار مهم و حیاتی است. به عنوان مثال  زیاد بودن فسفر در زمین می تواند مانع جذب آهن، روی، کلسیم وغیره شود چرا که فسفر با این عناصر تولید فسفات های نا محلول میکند. یا در مثال دیگری ذکر شده است که در کمبود های گیاهی عناصر پیش بود جایگزین عناصر کمبود میشود اما انزیم هایی که به این صورت عمل میکنند دیگر کارایی سابق را ندارند. به عنوان مثال فرض کنید که یک انسان دچار کمبود روی در بدن بشود و به جای آن آهن جذب کند این مورد باعث اختلال های فیزیکی و روانی در انسان میشود.
تا زمانی که بشر از کود های حیوانی استفاده میکرد به دلیل وجود موجودات زنده که خود باعث تکثیر مواد هیومیکی میشدند  مشکل توازن به حدی وجود نداشت اما با زیاد شدن استفاده از کود های شیمیایی امروزه در زمین ها شاهد عدم توازن هستیم.

هیومیک اسید ریشه زا است

هیومیک اسید محرک شناخته شده ریشه‌زایی است که در عملکرد رشد ریشه تاثیر بسیار خوبی می گذارد. به همین دلیل در نهالستان‌ها مقدار اندکی (کمتر از 20 گرم) گرانول هیومیک اسید را در چاله کاشت نهال می‌ریزند و با خاک مخلوط می‌کنند. همچنین برای تحریک رشد بذر می‌توان آن را با هیومیک اسید و یا فولویک اسید 2 در هزار آغشته کرد (بذرمال). مهمترین ساز و کار تحریک ریشه‌زایی، افزایش متابولیسم و نیز نفوذپذیری جدار سلول‌ها نسبت به آب و مواد غذایی می‌باشد. بعلاوه گرم نگهداشتن خاک و حفظ رطوبت نیز ممکن است در این جریان نقش داشته باشد.